Λίγα λόγια για το βιβλίο και τον συγγραφέα:
Στις 18 Ιουνίου του 2001, ημέρα προφορικών απολυτήριων εξετάσεων σε ιταλικό λύκειο στα περίχωρα του Μιλάνου, ένας βετεράνος μαθητής, ο γοητευτικός, ευφυής κι ατίθασος Βιταλιάνο Κάτσια, εμφανίζεται μπροστά στην οκταμελή εξεταστική επιτροπή κρύβοντας κάτω από το κράνος της μοτοσικλέτας του μια ημιαυτόματη μπερέτα. Και πριν καν κληθεί ν' απαντήσει σ' οποιαδήποτε ερώτηση, ανασύρει το πιστόλι του και δολοφονεί εν ψυχρώ όλους τους εξεταστές του, εκτός από έναν: τον αγαπημένο του καθηγητή ιστορίας και φιλοσοφίας, Ανδρέα Μαρεσκάλκι.
Κάποιον που έφερε μέσα του το προαίσθημα μιας επικείμενης τραγωδίας, χωρίς ωστόσο να μπορεί να προβλέψει ότι θα είναι και ο μοναδικός της επιζών...
Μακελειά σαν το παραπάνω, με νεαρούς να βυθίζουν τις σχολικές κοινότητες στον τρόμο και το πένθος, έχουν πάψει πια να θεωρούνται αδιανότητα. Συμβαίνουν από τις ΗΠΑ και τη Φιλανδία έως την Κίνα, χώρα που τον τελευταίο καιρό πλήττεται από μπαράζ τέτοιων τραγικών περιστατικών.
Το συγκεκριμένο, ωστόσο, είναι αμιγώς λογοτεχνικό. Είναι το μακελειό πάνω στο οποίο στηρίζεται το στοχαστικό μυθιστόρημα «Δάσκαλος και μαθητής» του Αντόνιο Σκουράτι (μετ. Δ. Δότση, εκδ. «Πόλις»), το πρώτο έργο του βραβευμένου ιταλού συγγραφέα και τακτικού αρθρογράφου της «La Stampa» που μεταφράζεται στη γλώσσα μας.
Γεννημένος στη Νάπολη το 1969 και με σπουδές φιλοσοφίας στο Μιλάνο και το Παρίσι, ο Σκουράτι, πριν αφοσιωθεί στο γράψιμο, είχε κάνει και τη δική του θητεία στην έδρα. Κι όπως ομολογούσε στη «Λιμπερασιόν» με αφορμή τη γαλλική έκδοση του βιβλίου του, είχε φτάσει στο «παρανοϊκό» σημείο να φοβάται ότι «μια μέρα, ένας από τους μαθητές μας θα μας σκότωνε». Θεωρούσε, μάλιστα, αυτό το ενδεχόμενο σαν την «πιο λογική αντίδραση απέναντι στην τραγική αποδιοργάνωση του ιταλικού εκπαιδευτικού συστήματος».
Η ίδια σκέψη ταλανίζει και το μυθιστορηματικό του alter ego, τον καθηγητή Μαρεσκάλκι, οι τύψεις, οι απορίες και οι προβληματισμοί του οποίου κρατούν τον αναγνώστη δέσμιο έως το τέλος, αποκαλύπτοντάς του το χάσμα που χωρίζει τη σημερινή, αποπροσανατολισμένη και με μηδενιστικές τάσεις νεολαία από τη βολεμένη και κουρασμένη γενιά του Μάη του '68.
Ποια ήταν τα αίτια και ποιο το μήνυμα της αιματοχυσίας που προκάλεσε ο Βιταλιάνο; Κινδυνεύουν άραγε κι άλλοι από την καταστροφική του μανία; Πώς και δεν κατάφερε ο «δάσκαλος» που τόσο εμπιστευτόταν κι εκτιμούσε ο «μαθητής», ν' αποτρέψει αυτό το φρικτό έγκλημα; Μήπως στη ρίζα του κακού βρίσκεται η αδυναμία των μεγάλων να εξαλείψουν απ' τον πλανήτη τις αδικίες και την όλο και μεγαλύτερη απόσταση ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις τους;
