Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012

O ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Στο φύλλο της 17 Οκτωβρίου 2012 της εφημερίδας Καθημερινή, στην στήλη πολιτισμού, βρήκαμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της δημοσιογράφου κας Γιώτας Συκκά με τίτλο " Ένα Μουσείο υιοθετείται από τους κατοίκους της Κορίνθου". Αποσπάσματα του άρθρου έχουν ως εξής:

Στην κεντρική πλατεία της Κορίνθου, δίπλα στο λιμάνι, από το 1976, το Μουσείο (ιδρύτρια η Αλκμήνη Πετροπούλου-Γαρταγάνη), φιλοξενεί συλλογές με παραδοσιακές στολές από Ελλάδα, Β. Ήπειρο, Μ. Ασία, Κύπρο, έργα υφαντικής, αργυροχρυσοχοΐας, μεταλλοτεχνίας, σπάνιες συλλεκτικές εκδόσεις του 17ου και 18ου αι. κ.ά.
Ένα μουσείο με προβλήματα όπως τα περισσότερα στη χώρα, που πέρασε δύσκολες στιγμές, μάλιστα έκλεισε για έξι μήνες, αλλά κατάφερε να επαναλειτουργήσει.
Είναι ΝΠΙΔ, τελεί υπό την αιγίδα των υπουργείων Οικονομικών και Πολιτισμού, διοικείται από 14μελές συμβούλιο, ενώ οι δαπάνες της λειτουργίας του καλύπτονται από εισοδήματα τα οποία προέρχονται από κληροδότημα που άφησε η ιδρύτριά του και κάποια από τον τακτικό προϋπολογισμό του μέχρι πρότινος υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Μόνο που οι καιροί το επηρέασαν κι αυτό. Τα ενοίκια από το κληροδότημα όλο και μειώνονται και η βοήθεια του υπουργείου μετά την κατάργηση του ειδικού λογαριασμού έχει κι αυτή πρόβλημα.
Ένα πρόβλημα που ανέλαβε να λύσει η τοπική κοινωνία. Από τους Φίλους του Μουσείου, οι οποίοι κινητοποιήθηκαν, μέχρι τους εκπαιδευτικούς της περιοχής και τον ίδιο τον δήμο. «Θεώρησε ότι η βιωσιμότητα του μουσείου είναι δική του υπόθεση και της πόλης γενικότερα. Κι όλοι βοηθούν με τον τρόπο τους. «Μας κάνει προσφορές το τυπογραφείο, το βιβλιοπωλείο ακόμη και το γραφείο για τη συντήρηση του ασανσέρ: 20 ευρώ μηνιαίως ως βοήθεια από τον τεχνίτη για να βοηθήσει το μουσείο της πόλης του. Αυτό σημαίνει ότι είδαν το μουσείο ως δική τους υπόθεση».
Τώρα ετοιμάζουν τον φάκελο για να ενταχθεί στο Πρόγραμμα του υπ. Περιβάλλοντος και να μετατραπεί σε «Ευφυές Θεματικό Μουσείο Σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης». Σχεδιάζουν παράλληλα και την επανέκθεση μέσα από το ΕΣΠΑ.
Η περίπτωση του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Κορίνθου είναι ένα καλό παράδειγμα ευαισθητοποίησης. «Κυρίως γιατί κατάλαβε η πόλη ότι το μουσείο δεν είναι θέμα του υπουργείου αλλά δικό της. Όταν αισθάνεσαι ότι αναλαμβάνει το κράτος εφησυχάζεις. Όταν όμως είδαν το πρόβλημα έτρεξαν όλοι».

Iστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Κορίνθου

Αντίστοιχo καθεστώς αλλά και προβλήματα αν όχι περισσότερα έχει το Μουσείο Ζυγομαλά στον Αυλώνα. Με ανύπαρκτη κρατική επιχορήγηση και με ανύπαρκτα δικά του έσοδα, το Μουσείο μας έπνεε τα λοίσθια τα 2 τελευταία χρόνια. Ο Σύλλογός μας με ενημέρωση των κατοίκων του Αυλώνα, ήδη από τον Δεκέμβριο 2011, κινούμενος καταστατικά και με την επιστασία της Διευθύντριας του Μουσείου κας Έφης Κρέμου, κινητοποίησε την τοπική κοινωνία, η οποία αφυπνίσθηκε και πρόστρεξε με κάθε τρόπο το Μουσείο. Πρέπει μάλιστα να ληφθεί ιδιαίτερα υπόψιν η αριθμητική υπεροχή του πληθυσμού της πόλης της Κορίνθου έναντι του Αυλώνα, η οποία όμως δεν υστέρησε τους κατοίκους του Αυλώνα να προστρέξουν σύσσωμοι για τη σωτηρία και προβολή του Μουσείου μας. Κατορθώθηκε έτσι από κατοίκους και φορείς, Δήμο κλπ να καλυφθούν οι ανάγκες θέρμανσης του Μουσείου τους χειμερινούς μήνες, η πληρωμή των παγίων δαπανών του, η διάσωση των ακατάλληλα αποθηκευμένων εκθεμάτων, προστασία τους από μικροοργανισμούς που  καταστρέφουν το ύφασμα, ξύλο κλπ, περιποίηση του εξωτερικού χώρου, εθελοντική εργασία κ.α. Πολλά από τα χρήματα που συγκεντρώνονταν και προέρχονται από διάφορες εκδηλώσεις, εκδρομές, θεατρικές παραστάσεις, λαχειοφόρους αγορές, διατέθηκαν για όλα τα παραπάνω. Αμέτρητοι κάτοικοι του Αυλώνα παραμέρισαν το ατομικό συμφέρον και έστερξαν το γενικό, αυτό που αφορά την Ιστορία και τον Πολιτισμό του τόπου τους. Εφέτος μάλιστα με απόφαση του Τοπικού Συμβουλίου Αυλώνα τα Ζυγομάλεια εορτάσθηκαν στον κήπο του Μουσείου. Aποσοβήθηκε έτσι κι ένα άλλο ενδεχόμενο. Στην τάση της εποχής της ιδιωτικοποίησης των πάντων, πολλοί επίδοξοι ''επαγγελματίες'' του πολιτισμού θα μπορούσαν να ζητήσουν την εκχώρηση του Μουσείου προκειμένου να εγκαταστήσουν εκεί την επιχειρηματική τους δραστηριότητα με σκοπό το ιδιωτικό κέρδος γεγονός που αποφεύχθηκε με τη δυναμική επαναλειτουργία του Μουσείου μέσα από την αρωγή των κατοίκων του Αυλώνα ώστε να ανήκει και να απευθύνεται στο σύνολο για το οποίο προορίσθηκε. Το ίδιο συνέβη πρόσφατα και με την Δημοτική Βιβλιοθήκη Αυλώνα η οποία εγκαινιάσθηκε και λειτουργεί ως Βιβλιοθήκη σύμφωνα με την θέληση του δωρητή της Δημητρίου Λιάκουρη. Η συμπαράταξη των φορέων του Αυλώνα χάρισε στο σύνολο έναν ακόμη πυρήνα πολιτισμού ο οποίος υπήρχε ενδεχόμενο να ματαιωθεί και να αποδοθεί σε άλλη, ιδιωτική χρήση ενάντια στο πνεύμα της βούλησης του δωρητή αφού μάλιστα είχε παρέλθει σχεδόν μία άπρακτη δεκαετία από την διάθεση της δωρεάς στο λαό του Αυλώνα. Ευτυχώς καταλυτική υπήρξε η παρέμβαση του Τοπικού Συμβουλίου Αυλώνα που αποφάσισε την άνευ ετέρου επίσπευση λειτουργίας του χώρου σύμφωνα με όσα ορίζονταν στη σχετική διαθήκη. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι όταν θέλουν, οι τοπικές κοινωνίες που ως μικρότερες είναι και πιο ευέλικτες αλλά και πιο συσπειρωμένες ιδίως όταν χρειάζεται, λειτουργούν καλύτερα και αμεσότερα επιτυγχάνοντας έργα που όλοι μέχρι πρότινος, εφησυχασμένοι στη ραστώνη του καταναλωτισμού και του υλισμού, θεωρούσαμε ότι μόνο η κρατική διοίκηση μπορεί να επιτύχει. Να όμως που και οι πολίτες μπορούν να τα πετύχουν και ίσως καλύτερα αφού πράττουν άμεσα και κατά συνείδηση, απαλλαγμένοι από ίδια οφέλη, διαμεσολαβήσεις, διαπλοκές και άνομα καθυπαγορευμένα συμφέροντα.
Την χρονιά που έρχεται, το 2013, συμπληρώνονται 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Ηπείρου και το Μουσείο Ζυγομαλά αποκτά σημαίνουσα βαρύτητα αφού ανάμεσα στις συλλογές του διατηρεί σημαντικά κειμήλια και έντυπα από τον απελευθερωτικό αγώνα της Ηπείρου. Χρειάζεται η βοήθεια όλων μας ώστε το Μουσείο μας να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στις ερχόμενες εκδηλώσεις. Χρειάζεται η συμπαράσταση όλων μας ώστε το Μουσείο ακόμη και χωρίς την κρατική βοήθεια να μπορέσει να αντέξει τα χρόνια αυτά της κρίσης, όπως άντεξε τόσα χρόνια. Το οφείλουμε στις επόμενες γενιές αφού άλλωστε το Μουσείο ιδιοκτησιακά ανήκει στο Δημοτικό Σχολείο δηλαδή στα παιδιά των κατοίκων του Αυλώνα. Το οφείλουμε τέλος στη μνήμη των δωρητών του και στην ιστορική μνήμη της πατρίδας μας.

Μουσείο Ζυγομαλά